Konsekwencje braku płatności
Pożyczkę bierzesz wtedy, kiedy niezwłocznie potrzebujesz pieniędzy na
coś, co jest ci niezbędne – taka jest zasada. Należy zawsze mieć w
głowie plan, który zmierza do uregulowania długu w odpowiednim terminie.
Jednakże może zdarzyć się tak, że pomimo, że już nie spłacasz długu w
terminie, Twoja sytuacja finansowa pogorszyła się ponownie na tyle, że
nie jesteś w stanie spłacać długu wcale. Poniżej przedstawiam
scenariusze, które mogą być możliwe w takiej sytuacji.
Obowiązek informacyjny
Przede wszystkim ważnym jest, aby nie kryć się przed swoim pożyczkodawcą
ze swoimi problemami. Dłużnik niewypłacalny to problem również dla
firmy, która Ci pożyczki udzieliła – musi się ona liczyć z faktem, że
nie otrzyma w całości ustalonej umową sumy. W pierwszej kolejności
należy spróbować porozumienia i ustalenia racjonalnego sposobu spłaty
długu. Zazwyczaj w treści umów pożyczkowych przewidywany jest obowiązek
niezwłocznego poinformowania pożyczkodawcy o swojej sytuacji finansowej w
przypadku jej pogorszenia. W tym celu należy również przedstawić
odpowiednie dokumenty, które będą uwiarygodniał Twoją wersję wydarzeń.
Ta dokumentacja może być niezbędna do oceny sytuacji finansowej i
gospodarczej pożyczkobiorcy, oraz pozwoli ustalić plan dalszego
działania w celu spłaty zadłużenia. Może też zdarzyć się tak, że
przedstawiciel pożyczkodawcy będzie chciał spotkać się z Tobą osobiście,
aby bezpośrednio w rozmowie zapoznać się z Twoimi wyjaśnieniami, i
dowiedzieć się, jaki jest powód nie spłacenia raty pożyczki (lub jej
całości) w terminie. Należy składać rzetelne wyjaśnienia, gdyż ich brak
może spowodować wszczęcie procedury zmierzającej do wyegzekwowania
należności, o czym dalej. Zazwyczaj taki proces prowadzi do odroczenia
terminu spłacenia pożyczki, i rozłożenia jej na mniejsze, dogodniejsze
do spłaty raty. Jeżeli będziesz korzystać z oferty firm, które zostały
przedstawione w tym serwisie, możesz mieć pewność, że opisane wyżej
kroki zostaną podjęte – są to podmioty prowadzące działalność od wielu
lat, i zasłużenie obdarzone opinią rzetelnych i uczciwych
pożyczkodawców.
Prawa pożyczkodawcy – wypowiedzenie umowy pożyczki
Może zdarzyć się tak, że pożyczkodawca, mimo przeanalizowania Twojej
sytuacji finansowej, nie będzie w stanie znaleźć konstruktywnego
rozwiązania Twoich problemów. Będzie mu wtedy przysługiwać prawo
wypowiedzenia umowy w całości lub też w części. Po upływie okresu
wypowiedzenia pożyczkobiorca – Ty - będziesz zobowiązany do
niezwłocznego zwrotu wykorzystanej pożyczki, wraz z odsetkami za okres z
niej korzystania, o ile w umowie nie zostało to uregulowane inaczej.
Podsumowując - instytucja finansowa może wypowiedzieć konsumentowi umowę
kredytu, ma to charakter jednostronny i jest uprawnieniem dla jednej ze
stron umowy do jej rozwiązania przez złożenia odpowiedniego
oświadczenia woli drugiej stronie umowy. Strony muszą warunki
wypowiedzenia określić w umowie kredytu konsumenckiego, co wynika z art.
30 ust. 1 pkt 19 ustawy o kredycie konsumenckim.
Dalsze konsekwencje
Jeżeli mimo upłynięcia okresu wypowiedzenia dług nadal nie został w
całości spłacony, pożyczkodawcy przysługuje prawo dochodzenia swej
należności na drodze sądowej. Tego rodzaju sprawy procesowane są
zazwyczaj w trybie nakazowym. Oznacza to, że jedna strona składa pozew o
uznanie jej należności, a jeżeli złożona dokumentacja nie pozostawia
wątpliwości co do praw wierzyciela, bez przeprowadzania rozprawy zapada
wyrok orzekający na korzyść wierzyciela. Wyrok zostaje doręczony
dłużnikowi. Jeżeli mimo uprawomocnienia się wyroku nie zostanie on przez
dłużnika zrealizowany, wierzyciel może wszcząć procedurę windykacyjną.
Może być ona prowadzona przez organy państwowe lub też przez prywatne
firmy windykacyjne. Te zazwyczaj skupują całe pakiety długów po cenie
odpowiadającej jakiemuś procentowi długu, aby później czerpać korzyść z
odzyskiwania – teraz już swojej – wierzytelności.
Przedawnienie roszczenia instytucji finansowej o zapłatę należności
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim nie reguluje
terminów przedawnienia roszczeń dla kredytów konsumenckich. Regulacji
należy szukać w w przepisach Kodeksu cywilnego odnoszących się do
poszczególnych rodzajów umów np. sprzedaży, pożyczki, kredytu bankowego.
Zasadę zawiera art. 118 Kodeksu cywilnego. Instytucja finansowa udziela
kredytów konsumenckich w ramach prowadzonej przez siebie działalności
gospodarczej, a część roszczeń (np. o odsetki) ma charakter okresowy,
więc termin przedawnienia będzie wynosił trzy lata. Terminy będą miały
zastosowanie np. do umowy pożyczki, bo w przepisach jej dotyczących nie
ma odmiennych regulacji.
Nie zawsze upływ terminu decyduje o tym, że dojdzie do przedawnienia.
Mogło bowiem dojść do przerwania biegu przedawnienia, gdy np. zalegając z
płatnościami porozumiemy się z bankiem o rozłożenie ich na raty, albo
zmianę terminu płatności. Nie kwestionujemy wtedy, że nasz dług
istnieje, a wręcz uznajemy, że jesteśmy zadłużeni. Wtedy termin
przedawnienia roszczenia zaczyna biec od początku. Tak samo będzie, gdy
zgodzimy się na ustanowienie kolejnego zabezpieczenia naszych spłat, np.
za pomocą danego
bankowi weksla. Dotyczy to zarówno umó zawartych przed, jak i po 2011
roku.
Koszty finansowe opóźnienia
W przypadku braku spłaty pożyczki w określonym termin płatności (o ile
termin płatności nie został przedłużony po dokonaniu odpowiedniej opłaty
za przedłużenie pożyczki ) pożyczkobiorca może ponosić opłatę za
nieterminową płatę w ustalonym umową % wysokości kwoty pożyczki
(zazwyczaj około 0,5 %) za każdy dzień opóźnienia oraz koszty czynności
windykacyjnych. Suma tych kosztów nie powinna przekroczyć kapitału
pożyczki.
Potencjalny wpływ na ocenę zdolności kredytowej
Opóźniona płatność wpływa na historię kredytową, a negatywna historia
ogranicza swobodne funkcjonowanie na rynku konsumenckim i prowadzenie
działalności gospodarczej.
Utrudnia również korzystanie z usług finansowych, telekomunikacyjnych
czy multimedialnych.
Pożyczkę należy brać tylko i wyłącznie wtedy, kiedy jest Ci naprawdę
potrzebna. Nikt jej nie bierze z zamiarem jej nie spłacania, ale zawsze
może się zdarzyć, że Twoja sytuacja finansowa stanie się po pewnym
czasie jeszcze gorsza niż była, kiedy pożyczkę brano. Wtedy może się
zdarzyć, że nie będziesz w stanie terminowo spłacać długu. Z czym należy
się liczyć, jeżeli nie spłacamy terminowo naszego zadłużenia?
Gdzie szukać zapisów o konsekwencjach opóźnienia spłaty?
Konsekwencje opóźnienia spłaty pożyczki powinny być wyraźnie określone w
umowie pożyczkowej. To tam winny być zawarte szczegółowe zapisy, z czym
należy się w takiej sytuacji liczyć. Obowiązkiem pożyczkodawcy jest
powiadomić pożyczkobiorcę na piśmie o wszelkich możliwych konsekwencjach
opóźnień w spłacie. Jeżeli takich zapisów w umowie nie ma, nie należy
takiej umowy podpisywać. Jakiekolwiek kwestie nie uregulowane w umowie
mogą być dochodzone na drodze sądowej.
Podwyższone koszty pożyczki
Zwykle w przypadku opóźnienia spłat kredytu stosuje się dodatkowe
opłaty. Może być to opłata za każdy monit przypominający, że dług nie
jest regulowany, np. 15 zł za każdy list (każdy rodzaj stosowanej
korespondencji) lub telefon (koszta rozmowy telefonicznej). Nie jest
wykluczonym, że te opłaty zostaną dodane do sumy pożyczki, i będą
przedmiotem późniejszej spłaty. Prawem pożyczkodawcy będzie również
stosowanie w takich okolicznościach np. podwyższonych odsetek. Nie da
się ujednolicić zagadnienia i przedstawić jednorodnej informacji, jakie
są to konkretnie koszty - każdy z pożyczkodawców ma prawo regulować je
według własnej potrzeby. Niemniej - zawsze musisz być o nich - jako
pożyczkobirca - poinformowany uprzednio. Ponadto oczywiście nie należy
podpisywać umowy in blanco - nie wypełnionej we wszystkich punktach.
Ponadto należy się domagać wydania jednego egzemplarza umowy.
Regulacja prawna
Art. 14 Ustawy o kredycie konsumenckim: „W razie zwłoki konsumenta z
zapłatą dwóch pełnych rat kredytu, kredytodawca może wypowiedzieć umowę
po uprzednim wezwaniu konsumenta, w trybie określonym w umowie
kredytowej, do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni
od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin
wypowiedzenia umowy nie może być krótszy niż 30 dni.”
Inne rozwiązania
W pewnych przypadkach pożyczkodawca może pozwolić na czasowe
zawieszenie spłat pożyczki, jeżeli zostanie o tym uprzednio w
odpowiednim, ustalonym wcześniej czasie, powiadomiony. W takim przypadku
odsetki wynikające z opóźnienia spłat będą dodawane do sumy pożyczki.
Niemniej należy liczyć się z tym, że przy pożyczkach o charakterze
terminowym nie będzie to jedyny koszt w takiej sytuacji. Ważne – każdy z
pożyczkodawców, którego oferta została opisana w tym serwisie, będzie
chciał w pierwszej kolejności pójść na kompromis z dłużnikiem – warto
skorzystać z takiej propozycji. Dłużnik niewypłacalny to także problem
dla pożyczkodawcy – może on nie otrzymać swej należności w pełnej kwocie
ustalonej uprzednio, więc zależy mu na przeprowadzeniu postępowania
polubownego.
Zasady dotyczące przedłużenia okresu spłaty pożyczki
Przede wszystkim - przedłużenie pożyczki nigdy nie jest automatyczne.
Jeżeli nie spłacimy pożyczki w terminie, a wcześniej nie
sygnalizowaliśmy, że chcemy ją przedłużyć, rozpocznie sie standardowa
egzekucja długu - taka sama, jakbyśmy pożyczki nie spłacili celowo.
Przedłużenie pożyczki to zawsze jakieś dodatkowe opłaty - nie będzie na
pewno taniej, niż przy "pierwszym" pożyczaniu. I jeżeli chcemy
przedłużyć pożyczkę, to nie wystarczy wcześniej o tym poinformować
pożyczkodawcę - należy w pierwszej kolejności uiścić opłaty należne za
już otrzymaną pożyczkę.
Przedłużenie terminu spłaty pożyczki odbywa się zazwyczaj poprzez aneks
do zawartej wcześniej umowy, w którym ustalane są nowe warunki spłaty
pożyczki. Przedłużenie pożyczki krótkoterminowej na kolejny okres jest
zwykle możliwe pod warunkiem spłaty odsetek, składki ubezpieczeniowej i
prowizji za przedłużenie okresu spłaty pożyczki. Należy także o chęci
przedłużenia pożyczki poinformować pożyczkodawcę.
Koszty
Nie jest tajemnicą, że firmy pożyczkowe znaczną część dochodów uzyskują z
przedłużania terminów spłaty pożyczek już udzielonych. Prosta i
wnikliwa obserwacja prowadzi do konkluzji, że zawsze jest taniej
najpierw spłacić starą pożyczkę, a potem wziąć kolejną, niż przedłużać
termin spłaty pożyczki już nam udzielonej. Warto więc dążyć do takiego
stanu, w którym przynajmniej nie mamy żadnego długu, gdyż to pozwala nam
otrzymać – jeżeli jest to konieczne – następną pożyczkę po mniejszych
kosztach.
Pierwsza pożyczka – druga pożyczka
Warto zwrócić uwagę na fakt, że obecnie w 3 firmach – Vivus, Via SMS
oraz Net Credit pierwsza pożyczka jest całkowicie bezpłatna. Oznacza to,
że po okresie, na jaki pożyczka została nam udzielona, oddać musimy
tylko i wyłącznie dokładnie tę samą kwotę, którą pożyczyliśmy (stan na
dzień: 15.12.2012 r.). Oczywiście, w każdej innej firmie pożyczkowej
pierwsza pożyczka jest płatna. A już bez względu na firmę – nie ma
takiej, która również i drugiej pożyczki udzielałaby za darmo. Jeżeli
już jesteśmy klientem jakiejś firmy, która udziela pierwszej pożyczki
gratis, kolejna będzie na pewno płatna.
Szczegółowe koszty pożyczki pierwszej, kolejnej oraz przedłużenia
Na każej podstronie przedstawione są aktualne oferty
najkorzystniejszych pożyczek, podzielone według kwoty pożyczki, od 100
zł przez kolejne kwoty zwiększane co 100 zł, aż do 1000 zł. W
odpowiednich działach możesz się dowiedzieć, gdzie można dostać daną
pożyczkę najtaniej – są one tam posegregowane według pełnego kosztu
pożyczki. Dowiesz się również, jakie jest ich RRSO, oraz ile wynoszą
dokładnie opłaty. Sprawdź, a dowiesz się, gdzie jest najtaniej.
Windykacja wierzytelności - definicje
Windykacja wierzytelności pieniężnych oznacza zespół działań
zmierzających do odzyskania należności pieniężnych przysługujących
wierzycielowi wobec osoby fizycznej, czyli dłużnika, który danej
należności terminowo nie spłacił. Windykacja obejmuje zazwyczaj dwa
etapy. Pierwszy to windykacja przedsądowa, na którą składa się
gromadzenie informacji o dłużnikach; sporządzanie, wysyłanie i
monitorowanie wezwań do zapłaty, ponagleń; prowadzenie korespondencji z
dłużnikami w sprawie spłaty zadłużenia; przygotowywanie dla kancelarii
prawnej kompletu materiałów w celu wyegzekwowania roszczeń na drodze
sądowej. Drugi etap to windykacja sądowa, na którą składa się
wystąpienie do sądu z powództwem o zapłatę przeciwko dłużnikowi;
doprowadzenie do uzyskania prawomocnego tytułu wykonawczego (nakaz
zapłaty, wyrok, ugoda); kierowanie wniosków do komornika i prowadzenie
egzekucji komorniczej.
Windykacja w trybie indywidualnym
Windykacja przedsądowa może mieć kilka etapów. Poniżej wskazano
przykładową ścieżkę, jednakże należy pamiętać, że wierzyciel może
zrezygnować z praktycznie każdej z niżej wymienionych czynności i
przejść od razu do windykacji sądowej. Te etapy to:
1. Rejestracja wierzytelności;
2. (po 1 dniu) Wysłanie wezwania do zapłaty;
3. (po 5 dniach) Telefon do dłużnika;
4. (po 14 dniach) Kolejny telefon do dłużnika;
5. Gdy telefon był skuteczny i dłużnik zadeklarował spłatę wierzytelności, w przeciągu 30 dni następuje kolejna czynność:
6. (po upływie 30 dni) kontrola spłaty, jeśli brak spłaty – telefon do dłużnika;
7. (brak spłaty po 30 dniach) telefon do dłużnika – bezskuteczny;
8. (po 1 dniu) Telefon do dłużnika – deklaracja spłaty w ciągu 3 dni;
9. (po 3 dniach brak spłaty) – Telefon do dłużnika – bezskuteczny;
10. (po 1 dniu) – Telefon do dłużnika – bezskuteczny, przejście do standardowej procedury, czyli:
11. (po 14 dniach) Wysłanie wezwania przedsądowego;
12. (po 14 dniach) Telefon do dłużnika;
13. (po 30 dniach) Przekazanie do kancelarii.
Windykacja przedsądowa
Inicjatywa wszczęcia procedury windykacyjnej spoczywa zawsze na firmie
udzielającej pożyczki, która monitoruje na bieżąco terminowość spłat
wierzytelności pieniężnych jej należnych. Każda firma ma inne procedury i
należy się z nimi zapoznać przed podpisaniem umowy. Różnią się one
konsekwencjami oraz stosowanymi terminami. Podane niżej są jedynie
przykładowe. Zazwyczaj w przypadku stwierdzenia zwłoki w zapłacie
wymagalnej wierzytelności wynikającej z umowy, prowadzący windykację
sporządza i wysyła do dłużnika listem poleconym przedsądowe wezwanie do
zapłaty, w którym zakreśla dłużnikowi kilku lub kilkunastodniowy termin
do zapłaty pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Wezwanie do
zapłaty winno wymieniać co najmniej dane i adres dłużnika zgodne z
danymi pozyskanymi w czasie powstania zobowiązania; podstawę roszczeń
(nr należności, data wystawienia, termin płatności); kwotę wymagalnych
niezapłaconych należności.
Prowadzący windykację sprawdza, czy po upływie odpowiedniego terminu od
wysłania wezwania do zapłaty, wierzytelność została uregulowana w
całości lub w części lub czy dłużnik odpowiedział pisemnie na wezwanie
zwracając się do wierzyciela o prolongatę terminu płatności albo
kwestionując wierzytelność. Jeśli w wyznaczonym terminie zapłaty
(wynikającym z wezwania do zapłaty lub z ewentualnej prolongaty)
należność nie została przez dłużnika w ogóle uregulowana lub uregulowana
tylko częściowo, prowadzący windykację, występuje z wnioskiem o
podjęcie windykacji sądowej. We wniosku o podjęcie windykacji sądowej
należy podać dokładne dane dłużnika oraz adres. Na prowadzącym
windykację spoczywa obowiązek ustalenia aktualnych danych dłużnika.
Do wniosku o podjęcie windykacji sądowej prowadzący windykację dołącza
wezwanie do zapłaty, które zostało skierowane do dłużnika; kompletną
korespondencję z dłużnikiem dotyczącą sprawy; posiadane dokumenty
dotyczące danych dłużnika; dowody zapłat częściowych.
Windykacja sądowa
Windykację sądową, na podstawie wniosku o podjęcie windykacji sądowej,
wszczyna i prowadzi Kancelaria Prawna. Na podstawie kompletnego wniosku o
podjęcie windykacji sądowej, radca prawny, bezzwłocznie sporządza i
kieruje do właściwego sądu, pozew o zapłatę. Niezwłocznie po otrzymaniu z
sądu prawomocnego sądowego tytułu wykonawczego (nakazu zapłaty,
wyroku) radca prawny przesyła jego kopię wierzycielowi.
Egzekucja komornicza
Jeśli pomimo zasądzenia, należność nie została w ogóle uregulowana lub
uregulowana tylko częściowo, prowadzący sprawę windykacyjną, po
uprawomocnieniu się tytułu wykonawczego, występuje do Kancelarii
Prawnej o podjęcie egzekucji komorniczej. Na podstawie Wniosku o
podjęcie egzekucji komorniczej, radca prawny występuje do sądu o nadanie
nakazowi zapłaty/wyrokowi klauzuli wykonalności (jeśli wcześniej tytuł
wykonawczy nie był nią opatrzony) i po jej nadaniu przez sąd,
niezwłocznie występuje z wnioskiem do właściwego miejscowo komornika o
wszczęcie wobec dłużnika egzekucji. Windykator nadzoruje prawidłowość i
terminowość dokonywanych przez komornika czynności. Skuteczna egzekucja
może spowodować odzyskanie całej kwoty należności, wraz z odsetkami i
kosztami prowadzenia windykacji. Wszelkie wydatki związane z
prowadzeniem sprawy po podpisaniu umowy pokrywa najczęściej windykator -
z wyjątkiem opłaty sądowej oraz zaliczki komorniczej. Opłaty są bardzo
różne i zależą od konkretnej oferty, z którą należy dokładnie się
zapoznać. Firma windykacyjna za swoje usługi może zażądać np. 10% - 30%
odzyskanej kwoty. Sądowa procedura windykacyjna trwa najczęściej około 2
lat. Jeśli egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna, radca prawny /
windykator przekazuje wierzycielowi postanowienie komornika o jej
umorzeniu w celu uznania wierzytelności za nieściągalną. Bezskuteczna
egzekucja komornicza może być ponawiana, jeśli w myśl przepisów Kodeksu
cywilnego, tytuł wykonawczy nie uległ przedawnieniu a wierzyciel powziął
wiadomość o zmianie sytuacji majątkowej dłużnika rokującej odzyskanie
wierzytelności.
Wpływ pożyczki na zdolność kredytową
Zdolność kredytowa - definicja
Według ustawy prawo bankowe przez zdolność kredytową rozumie się
zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach
określonych w umowie. Oczywiście w przypadku szybkich pożycze (ale także
dotyczy to kredytów), jako "odsetki" należy rozumieć całkowity koszt
pożyczki, łącznie ze wskazanymi w umowie prowizjami, ubezpieczeniami i
wszelkimi kosztami, jakie pożyczkodawca ustalił. Daltego ważne jest
poznanie kwoty określanej popularnie jako suma "do spłaty", która winna
stanowić pełen koszt pożyczki.
Według wikipedii jest to zdolność osoby prywatnej do spłaty
zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminie ustalonym między
kredytodawcą (bankiem) a kredytobiorcą. Bank przed zawarciem umowy
kredytowej sprawdza zdolność kredytową podmiotu gospodarczego m.in.
przez badanie terminowości rozliczeń z dostawcami i odbiorcami.
Posiadanie zdolności kredytowej jest warunkiem uzyskania kredytu. A
badaniu zdolności kredytowej służy analiza kredytowa. Oczywiście cała
definicja odnosi się również do firm - instytucji finansowych
udzielających pożyczek.
Analiza kredytowa
Analiza kredytowa służy zbadaniu zdolności kredytowej kredytobiorcy. Są jej 3 podstawowe rodzaje:
Analiza ilościowa - polega na ustaleniu wysokości i stabilności
uzyskiwanych przez daną osobę dochodów, które zapewniają spłate
zaciągniętej pożyczki wraz z jej kosztami w ustalonym przez
pożyczkodawcę terminie. Niezbędne do analizy są dokumenty przedstawiane
przez pożyczkobiorcę, obrazujące sytuację finansową.
Analiza jakościowa - dokonywaną na podstawie cech jakościowych
pożyczkobiorcy. Cechy te mają istotny wpływ na skłonność klienta do
wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań. Obejmuje ona ocenę cech
osobowych klienta (wiek, stan cywilny, liczba osób będących na jego
utrzymaniu, status mieszkaniowy i majątkowy, wykształcenie, staż pracy,
forma zatrudnienia, wykonywany zawód, zajmowane stanowisko, itp.), a
także historia współpracy klienta z pożyczkodawcą, wymagająca ustalenia,
m.in. czasu związania klienta z firmą finansową, kształtowania się jego
historii pożyczania, a także sprawdzenia terminowości spłat
zaciągniętych wcześniej zobowiązań. Analiza ta obejmuje również ocenę
ryzyka wynikającego z transakcji pożyczki, na który wpływ mają: jej
kwota, długość okresu pożyczki oraz jakość proponowanych zabezpieczeń -
jeżeli są wymagane.
Analiza punktowa - polega na punktowej ocenie cech jakościowych i
ilościowych pożyczkobiorcy. Firma finansowa ocenia najistotniejsze dla
siebie cechy, które mają istotny wpływ na analizę zdolności kredytowej.
Ujmuje się np. wiek, płeć, stan rodzinny, sytuację majątkową,
wykształcenie, zatrudnienie, wykonywany zawód, osiągane dochody, itp.
Poszczególnym cechom przypisuje się określoną liczbę punktów
(przykładowo 8 punktów za wysokie dochody, 5 punktów za dochody średnie,
2 punkty za zadowalające, 0 za niskie).
Konsekwencje niespłacenia pożyczki - wpływ na zdolność kredytową
Firmy finansowe lojalnie ostrzegają przed niespłacaniem pożyczek.
Oczywiście podstawową konsekwencją będzie ściąganie długu według
procedur windykacyjnych, ale mogą być także inne. Np. Vivus wyjaśnia, że
w przypadku braku łatności mogą zostać np. naliczone dodatkowe opłaty
za koszt wysłanych wezwań do zapłaty, odsetki za zwłokę w wysokości
czterokrotnej wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku
Polskiego, oraz podjęte zostaną działania windykacyjne przez
Pożyczkodawcę lub zlecenie tych działań osobom trzecim. W Net Credit
twierdzą, że za pomocą wszelkich możliwych środków będą podejmować próby
skontaktowania się z pożyczkobiorcą, aby poinformować go o zaleganiu w
spłacie pożyczki i ostrzec o możliwych konsekwencjach. A mogą przekazać
osobom trzecim prawo do egzekucji opłaty, której koszty pokrywa
pożyczkodawca. VIA SMS ostrzega, że będzie naliczał opłaty dodatkowe od
1’szego dnia zaległości, przekaże sprawę na postępowanie przedsądowe,
czyli wyśle wezwanie do zapłaty, potem przekaże sprawę na postępowanie
sądowe, którego wynikiem będzie nakaz zapłaty, a na koniec - egzekucja
komornicza.
Należy również pamiętać, że będąc dłużnikiem (w wyniku niespłacenia
pożyczki) możemy zostać wpisani do wszystkich istniejących rejestrów
dłużników, co skutecznie uniemożliwi nam otrzymanie kolejnej pomocy
finansowej, na dobrą sprawę od jakiejkolwiek firmy udzielającej
pożyczek, bo każda z nich z takich rejestrów korzysta. A nie musi być to
tylko słynny BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej - takich rejestrów
jest coraz więcej.
Niespłacona pożyczka - czego się spodziewać?
Na początek firma finansowa wypowie umowę pożyczki, z zachowaniem okresu
wypowiedzenia ustalonego w umowie.
Po jego upływie wystawiany jest bankowy tytuł egzekucyjny, którego
klauzulę wykonalności (umożliwiającą jego egzekwowanie) potwierdzi i
nada sąd.
Instytucja finansowa rozpocznie proces odzyskiwania swej należności.
Konsekwencje mogą oznaczać na początek zajęcie rachunku bankowego lub
wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty lub jakiegokolwiek osiąganego
dochodu. Windykacja może objąć również zajęcie lub zlicytowanie
przedmiotów należących do dłużnika, np. samochodu, mebli czy
czegokolwiek, co ma jakąś wartość - ostatnio "modne" robi się zajmowanie
telefonów komórkowych. Konsekwencją niespłacenia pożyczki jest także
wpisanie dłużnika do Krajowego Rejestru Dłużników, co uniemożliwi mu w
przyszłości zaciągnięcie kolejnej pożyczki. Oczywiście można domagać się
usunięcia takiego wpisu, ale dopiero po uregulowaniu długu, czyli
zwróceniu go w całości, łącznie ze wszystkimi jego kosztami.
Ponaglenia
Problemy wynikające z nieterminowej spłaty pożyczki mogą mieć nie tylko
Ci, którzy tego świadomie unikają lub mają problemy finansowe – może to
dotknąć także osób, które o spłacie po prostu zapomniały. Wystarczy, że
spóźnimy się ze spłaceniem pożyczki o 1 dzień, a już wysyłają nam
ponaglenia. Są one o tyle nieprzyjemne, że zawsze są płatne. I tak za
np. za telefon z przypomnieniem o terminie spłaty można zapłacić do
kilkunastu złotych, za list – do 50zł, a za odwiedziny pracownika
instytucji finansowej (co razcej rzadkie) – nawet ponad 100zł. A że
ponaglenia mogą mieć miejsce nawet kilka razy w tygodniu, ich koszt może
przewyższyć wysokość wziętej pożyczki! Ponadto każdy dzień zwłoki ze
spłaceniem pożyczki skutkuje naliczaniem karnych odsetek.
Egzekucja: komornik lub windykator
Niespłaconą pożyczką może zająć się sądowy komornik. Egzekucję prowadzi
się poprzez „wejście” na pensję, zajęcie oszczędności czy sprzedaż
wartościowych rzeczy, należących do dłużnika. Znaczna część kwoty, którą
odzyska komornik, trafia na jego konto, a tylko reszta do pożyczkodawcy
- w efekcie dług jest większy, niż pierwotnie wynosił.
Jeżeli sprawę poprowadzi firma windykacyjna, to będą robić wszysto, żeby
nakłonić do spłacenia choćby części zadłużenia - poprzez listy,
telefony oraz bezpośrednie wizyty. Może to trwać miesiącami, ale jeśli
nie nawiążesz z nimi współpracy, wszystko skończy się sądem i egzekucją
komorniczą.
Konsekwencje finansowe niespłaconej pożyczki
Podsumowując - niespłacona pożyczka to zawsze wyższe opłaty i doliczone
karne odsetki, w wysokości maksymalnej dopuszczalnej przez polskie
prawo, czyli ponad 20 %. Od tej reguły nie ma wyjątków. Poza tym -
wszystko to, co opisano wyżej. Więc przed wzięcem pożyczki dobrze
zastanów się, czy na pewno jest Ci ona niezbędna, oraz, czy wiesz, z
czego i kiedy ją będziesz mógł na pewno spłacić. Jeżeli tego nie zrobisz
w terminie, możesz wpaść w pętlę zadłużenia, z której uwolnienie się
będzie niesamowicie trudne. Niby "oczywista oczywistość", a nie do
wszystkich dociera...
RRSO
RRSO to całkowity koszt pożyczki ponoszony przez konsumenta. Określa go
procentowo w stosunku do kwoty kredytu. jednak nie kwotowo. RRSO jest
liczony
w stosunku rocznym. W celu obliczenia RRSO uwzględnia się należności w
wysokości z dnia zawarcia umowy o kredyt konsumencki.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO ) to oficjalne wyliczenie
służące konsumentowi do porównania kosztów kredytów oferowanych przez
różne instytucje finansowe. Uwzględnia się w nim nie tylko
oprocentowanie pożyczanych pieniędzy, lecz także część pozostałych
kosztów kredytu (np. prowizje). Zdarza się, że mimo niższego
nominalnego oprocentowania rzeczywiste koszty pożyczki są wyższe niż w
ofercie konkurencyjnej instytucji finansowej. Sposób wyliczenia RRSO
dokładnie określa załącznik nr 4 do ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o
kredycie konsumenckim.
Maksymalny koszt kredytu
Ustawa o kredycie konsumenckim nie określa maksymalnego kosztu kredytu.
Jej przepisy pozwalają jedynie określić całkowity koszt konkretnego
kredytu. Art. 359 Kodeksu cywilnego przewiduje, że odsetki maksymalne
nie mogą wynieść więcej niż czterokrotność stopy lombardowej Narodowego
Banku Polskiego (w grudniu 2012 r. to 24%). Koszty odsetek nie są jednak
jedynym kosztem kredytu. Oprócz tego kredytodawca może pobierać od
kredytobiorcy wiele innych opłat związanych z taką umową. Od 18 grudnia
2011 r. nie ma już ograniczeń co do wielkości opłat i prowizji w
stosunku do kwoty kredytu, ale do ograniczenia ich wysokości mają się
przyczynić szczegółowe obowiązki informacyjne kredytodawców, dzięki
czemu łatwiej jest porównywać oferty i znajdować te z niskimi kosztami
kredytu.
Oprocentowanie a RSSO
Odsetki, podobnie jak i opłaty, prowizje oraz inne koszty, są elementami
składającymi się na całkowity koszt kredytu. Całkowity kosz kredytu
przedstawiony w ujęciu procentowym do całkowitej kwoty kredytu to
rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO). Kredytodawcy są
obowiązani informować o RRSO dla kredytu konsumenckiego po to,
aby konsument mógł stwierdzić, która oferta jest dla niego
korzystniejsza pod względem ponoszonych kosztów.
Opłaty i prowizje
Nie ma obecnie przepisów zawierających katalog opłat i prowizji, jakie
banki i inne instytucje udzielające kredytów mogą pobierać. Ustawa o
kredycie konsumenckim pozwala pożyczkodawcom na pobieranie opłat i
prowizji, jednakże nie wskazuje ona, jakie rodzaje mogą być pobrane, a
jedynie nakazuje poinformować konsumenta w umowie o wszystkich,
jakie konsument będzie zobowiązany ponieść z tytułu zawartej umowy
pożyczki. Jednakże wszelkie opłaty i prowizje pobierane przez
kredytodawców powinny wyrównywać rzeczywiste koszty poniesione przez
niego w związku z podjęciem danej czynności i nie powinny być rażąco
wysokie dla konsumenta.
Formularz informacyjny
Jak mogę sprawdzić, ile wyniosą wszystkie opłaty
i jakiej wysokości raty kredytu będę płacić?
Jak oszacować koszty pożyczki?
Informacje o wszystkich opłatach i kosztach powinny znaleźć się w
formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego, który
powinien być konsumentowi wręczony przed zawarciem umowy. Formularz jest
tabelarycznym zestawieniem informacji o kredytodawcy, kosztach kredytu,
zabezpieczeniach, usługach dodatkowych i ich
kosztach. Wzór formularza został wprowadzony ustawą o kredycie
konsumenckim i kredytodawcy powinni wypełniać go w ten sam sposób. W
założeniu ma to ułatwić kredytobiorcom porównanie różnych ofert
dostępnych na rynku.
Opłata przygotowawcza
Opłaty przysługują kredytodawcy jedynie w razie zawarcia umowy o kredyt
konsumencki. Odmowa zawarcia umowy oznacza, że kredytodawca nie może
pobierać żadnych opłat przygotowawczych, bo opłaty te są należne jedynie
dopiero po zawarciu umowy. W razie skorzystania przez konsumenta z
prawa do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyny
opłata przygotowawcza także powinna być zwrócona. W przypadku
odstąpienia od umowy kredytodawcy nie przysługują żadne inne opłaty, z
wyjątkiem
bezzwrotnych kosztów poniesionych przez niego na rzecz organów
administracji publicznej oraz opłat notarialnych
Odstąpienie od umowy o kredyt konsumencki
Odstąpienie nie może wiązać się z poniesieniem jakichkolwiek kosztów
(takie jak np. kary, zatrzymanie opłaty przygotowawczej, prowizja).
Konsument obowiązany jest
do zapłaty odsetek za okres od dnia wypłaty do dnia spłaty kredytu.
Kredytodawca nie musi też zwracać konsumentowi bezzwrotnych kosztów
poniesionych przez niego na rzecz organów administracji publicznej oraz
opłat notarialnych.
Usługi dodatkowe
Z umową kredytową mogą być powiązane usługi dodatkowe. To takie usługi, z
których musimy skorzystać, aby otrzymać kredyt lub otrzymać go na
określonych warunkach. Informacje o usługach dodatkowych i ich kosztach
powinny znaleźć się w formularzu informacyjnym. Niekiedy jednak
kredytodawca wymaga od nas skorzystania z usługi dodatkowej, której sam
nie oferuje. W takim wypadku wystarczająca jest informacja o obowiązku
skorzystania z takiej usługi. Odstąpienie od umowy kredytowej jest
skuteczne
także wobec umowy o usługę dodatkową, jeżeli usługa dodatkowa jest
świadczona przez kredytodawcę albo na podstawie umowy z kredytodawcą.
Uwaga na pożyczki "bez BIK"
Reklamy kuszą konsumentów hasłami „pożyczka bez BIK”, „nawet z
komornikiem”, „dla osób ze złą zdolnością kredytową”. Hasła takie
kierowane są do osób, które miały w przeszłości problemy ze spłatą
swoich zobowiązań. BIK (Biuro Informacji Kredytowej) jest instytucją
utworzoną na podstawie art. 105 ust. 4 prawa bankowego. BIK gromadzi,
przechowuje oraz przetwarza informacje o aktualnych zobowiązaniach oraz
historii kredytowej klientów banków i SKOK-ów. Dane dotyczą zarówno
klientów indywidualnych jak i przedsiębiorców. Jeśli konsument terminowo
spłaca zobowiązania, jego dane przetwarzane są od momentu ich
przekazania przez bank lub SKOK do BIK aż do wygaśnięcia zobowiązania.
Stanowi to poświadczenie jego pozytywnej historii kredytowej.
Dane mogą być przetwarzane również bez zgody konsumenta przez okres
5-letni, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:
- konsument nie uregulował zobowiązania lub dopuścił się zwłoki w spłacie powyżej 60 dni,
- upłynęło kolejnych 30 dni od momentu poinformowania konsumenta przez
bank albo SKOK o zamiarze przetwarzania danych konsumenta bez jego
zgody.
Przedsiębiorcy, którzy reklamują się hasłami „kredyt bez BIK”, „z
komornikiem” albo w ogóle nie mają zamiaru sprawdzać poziomu zadłużenia
konsumenta i badać, czy będzie on zdolny do spłaty kredytu, albo też nie
zamierzają odmówić zawarcia umowy z konsumentem o negatywnej historii
kredytowej. W przypadku takich instytucji należy przede wszystkim
upewnić się, czy nie mamy do czynienia z rodzajem instytucji, których
ich zamiarem nie jest udzielenie nam kredytu, a jedynie pobranie „opłaty
przygotowawczej”, „zadatku” lub inaczej nazwanej należności, a
następnie odmówienie wypłaty kredytu (do zwrotu pobranych opłat są
jednak obowiązani, jeśli skutecznie odstąpimy od umowy, niemniej
konsumenci mają duże problemy z wyegzekwowaniem tego obowiązku).
Parabanki
Nie istnieje definicja pojęcia „parabank”. Potocznie określa się tak
instytucje, które świadczą usługi podobne do usług świadczonych przez
banki. Dostępność usług tych
firm jest znaczna, choć w większości wypadków ma charakter lokalny.
Oferty parabanków zachęcają brakiem skomplikowanych procedur i wysokich
wymagań dotyczących zdolności kredytowej przy zawieraniu umów. Zwykle
jednak wiążą się z bardzo wysokimi kosztami, które mogą wielokrotnie
przewyższać koszty pożyczek i kredytów udzielanych przez banki.
W odróżnieniu od parabanku bank to instytucja, której działalność jest
szczegółowo regulowana w ustawie prawo bankowe. Instytucje bankowe
podlegają ścisłemu nadzorowi. Środki finansowe lokowane przez
konsumentów w bankach są zabezpieczone poprzez Bankowy Fundusz
Gwarancyjny, który w przypadku niewypłacalności
banku zwraca konsumentom ich pieniądze do kwoty 100 tys. euro. Parabanki
nie są uprawnione do gromadzenia środków pieniężnych i obciążania ich
ryzykiem, gdyż są to czynności bankowe, na których wykonywanie podmiot
powinien uzyskać zezwolenie od KNF. Niektóre parabanki oferują różnego
rodzaju ubezpieczenia, bądź zakładają pozabankowe fundusze gwarancyjne.
Należy jednak pamiętać, że opiewają one na zbyt niskie kwoty, aby
konsumenci w przypadku niewypłacalności takiej instytucji otrzymali
zwrot swoich środków.
Parabanki nie podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. UOKiK
bada praktyki parabanków pod względem naruszenia ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów oraz sprawdza, czy oferowane przez tych
przedsiębiorców wzorce umowne nie zawierają klauzul abuzywnych. Takie
przypadki należy zgłaszać UOKiK.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest instytucją zarządzającą systemem
gwarantowania depozytów w Polsce, powołaną ustawą, która określa zasady
gwarantowania depozytów przez tę instytucję. Pożyczki nie są chronione
przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. BFG nie zajmuje się ochroną środków
powierzonych konsumentowi w formie pożyczki.
Biorę pożyczkę - na co zwrócić uwagę
Przy zawieraniu umowy pożyczki należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, czy:
- podmiot, z którym zawiera się umowę jest osobą fizyczną, czy też osobą
fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lub osobą prawną. Jeżeli
stroną jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej,
konsument nie będzie objęty ochroną wynikającą z ustawy o kredycie
konsumenckim.
- umowa przewiduje zapłatę wynagrodzenia za udzielenie pożyczki przed
wypłatą środków finansowych - czasami parabanki pobierają od konsumenta
wynagrodzenie za cały okres kredytowania lub opłaty przygotowawcze, po
czym nie dochodzi do wypłaty pożyczki.
- umowa przewiduje zabezpieczenia kredytu, które konsument jest w stanie
spełnić. Niejednokrotnie konsument zobowiązany jest ustanowić wysokie
zabezpieczenie
pożyczki np. w wysokości 200% wartości pożyczki, a następnie nie jest w
stanie spełnić tego wymogu, w związku z czym kredytodawca nie wypłaca mu
środków finansowych,
zachowując sobie przy tym wynagrodzenie za cały okres kredytowania,
które uiścił już konsument. Dodatkowo, informacja o rodzaju
zabezpieczenia kredytu może być
niejednoznaczna, dlatego też konsument ma wątpliwości czy dany rodzaj
zabezpieczenia będzie od niego wymagany.
- Umowa przewiduje inne wysokie opłaty np. za wizyty przedstawiciela firmy w domu.
- umowa zawiera wszystkie informacje o kosztach pożyczki.
Czytajmy umowę !
Konsument zawsze powinien czytać umowę, która zamierza podpisać. Nadto
poprosić o wyjaśnienia pracownika instytucji udzielającej kredytu w
przypadku, gdy nie rozumie któregokolwiek postanowienia umowy. Może
również zwrócić się o bezpłatną pomoc prawną w przypadku wątpliwości co
do treści umowy kredytu do powiatowego/miejskiego rzecznika konsumentów
lub pozarządowej organizacji konsumenckiej — Federacji Konsumentów lub
Stowarzyszenia Konsumentów Polskich. Jeżeli pożyczkodawca odmawia
wydania wzorca umowy (przed jego podpisaniem) celem jego analizy —
należy rozważyć, czy z takim przedsiębiorą warto zawierać umowę.
Bank nie dał, dlaczego da parabank ?
Banki stosują restrykcyjne metody badania zdolności kredytowej. Mają
obowiązek weryfikowania historii kredytowej konsumenta w Biurze
Informacji Kredytowej. Instytucje parabankowe co do zasady stosują
scoring czyli punktową ocenę konsumenta (biorąc pod uwagę jego wiek,
miejsce zamieszkania, wykształcenie etc.) lub sprawdzają konsumenta
w biurze informacji gospodarczej, gdzie gromadzone są informacje o tym
czy terminowo reguluje on swoje bieżące rachunki np. za energię, telefon
etc.
Zaciągnięcie kredytu w parabanku może spowodować nadmierne zadłużenie
konsumenta. Należy pamiętać, że instytucje parabankowe udzielają często
droższych pożyczek.
Kredyt 0 %
Nie zawsze kredyt 0%” oznacza kredyt bez kosztów. Należy zawrócić uwagę
po pierwsze na to, czy oprocentowanie kredytu rzeczywiście wynosi 0%
oraz czy konsument
nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów np. z tytułu obowiązkowego
ubezpieczenia kredytu. Tylko wówczas kredyt będzie faktycznie
bezkosztowy.
Opłata przygotowawcza - nielegalna
Istnieją nieuczciwi przedsiębiorcy, których źródłem dochodu nie są
należności z tytułu udzielonych pożyczek a jedynie wpłacane przez
niedoszłych kredytobiorców opłaty przygotowawcze. Po takiej opłacie
przedsiębiorca odmawia udzielenia pożyczki uzasadniając to brakiem
zdolności kredytowej lub nieprzedstawieniem odpowiednich zabezpieczeń.
Tego typu przedsiębiorcy kierują swoją ofertę do osób, którym
profesjonalne instytucje finansowe odmawiają udzielenia pożyczki.
Działalność taka jest bezprawna.
Obowiązki informacyjne
Ustawa o kredycie konsumenckim przewiduje, jakie ma uprawnienia
konsument, gdy kredytodawca nie dopełni wobec niego obowiązków
informacyjnych związanych z podpisaniem umowy kredytowej. Ustawa
formułuje wobec treści i formy umowy ważne wymogi.
Umowa winna być zawarta na piśmie. Należy w umowie obowiązkowo umieścić:
- imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) kredytodawcy i pośrednika kredytowego;
- rodzaj kredytu;
- czas obowiązywania umowy;
- całkowitą kwotę kredytu;
- terminy i sposób wypłaty kredytu;
- stopę oprocentowania kredytu oraz warunki jej zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej;
- rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do
zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy (wraz z podaniem
wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia);
- zasady i terminy spłaty kredytu (m.in. kolejności zaliczania rat
kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy, możliwości
otrzymania bezpłatnego harmonogramu
informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w
związku 19 z umową (m.in. opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach
usług dodatkowych,
jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec
zmianie);
- roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej
zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie
kredytu;
- sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je
przewiduje;
- termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy;
- prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem;
- informację o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za
dokonanie spłaty kredytu przed terminem i zasady ustalenia wysokości tej
prowizji.
Sankcja kredytu darmowego
Brak wymienionych wyżej zapisów powoduje, że konsument może skorzystać z
tzw. sankcji kredytu darmowego. Polega to na tym, że konsument - po
złożeniu kredytodawcy
pisemnego oświadczenia - zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów
kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.
Zwrot kredytu nie zawsze
jest natychmiastowy. Jeżeli umowa nie przewiduje terminu spłaty kredytu,
konsument zwraca kredyt w terminie pięciu lat - w przypadku kredytów
konsumenckich do wysokości 80.000 zł. Na spłatę kredytów powyżej 80.000
zł konsument ma 10 lat.
Poniżej znajduje się lista przepisów
regulujących zasady rządzące procedurami dotyczącymi pożyczek
krótkoterminowych. Każdy akt znajduje się w państwowym internetowym
systemie aktów prawnych, gdzie można zapoznać się z jego aktualnym,
ujednoliconym tekstem. Zapraszam do lektury.
Akty prawne:
Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym
Kredyt konsumencki
Ustawa o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2001 nr 100, poz. 1081 ze zm.) — ma zastosowanie do umów zawartych przed 18 grudnia 2011 r.
Prawo Bankowe
Elektroniczne instrumenty płatnicze
Ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych
Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-
kredytowych
ustawa antylichwiarska (ustawa o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw)
Ustawa Prawo spółdzielcze
Ustawa o księgach wieczystych i hipotece
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Prawo dewizowe
Kodeks cywilny
Aktem prawnym, który jest najistotniejszy w
procedurze udzielania pożyczek krótkoterminowych, jest ustawa o
kredycie konsumenckim. Warto zapoznać się z pełną treścią, tutaj
przedstawiam tylko najistotniejsze jej zapisy.
Kredyt konsumencki - regulowany jest ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2011 nr 126 poz. 715).
Ustawa reguluje prawa i obowiązki związane z kredytami konsumenckimi. Zalicza się do nich umowy:
- pożyczki,
- kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego,
- o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego,
- na mocy której świadczenie pieniężne konsumenta ma zostać spełnione później niż świadczenie kredytodawcy,
- na mocy której kredytodawca zobowiązany jest do zaciągnięcia
zobowiązania wobec osoby trzeciej, a konsument do zwrotu kredytodawcy
spełnionego świadczenia. Zgodnie z nową ustawą, obowiązującą od 18 grudnia 2011, kredyt
konsumencki to taki, którego wysokość jest nie większa niż 255.550 zł. Nie ma znaczenia, jakiego kredytu dotyczy umowa – czy jest to kredyt w
rachunku bieżącym, kredyt gotówkowy, samochodowy czy zadłużenie na
karcie kredytowej. Przepisy stosuje się do wszelkiego typu kredytów
przeznaczonych dla klientów indywidualnych, które spełniają powyższe
kryteria kredytu konsumenckiego.
Umowa kredytu konsumenckiego winna zostać zawarta na piśmie.
To kredytodawca zobowiązany jest dostarczyć kredytobiorcy egzemplarz umowy.
Powinny się w niej znaleźć następujące dane:
- dane kredytodawcy i kredytobiorcy,
- wysokość kredytu,
- sposób i termin spłaty kredytu,
- oprocentowanie oraz warunki jego zmiany (max. wartość
oprocentowania może wynieść 4x kredyt lombardowy NBP, maksymalne
oprocentowanie kredytu konsumenckiego wynika z ustawy antylichwiarskiej,
- opłaty i prowizje związane z kredytem (mogą one stanowić więcej niż
5% wartości kredytu, nowa ustawa zlikwidowała ten limit), wyłączono z
nich koszty związane z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem
zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu);
ubiegając się o kredyt należy zwrócić szczególną uwagę na koszty jego
ubezpieczenia; wiele banków i firm pożyczkowych, niższe przychody z
tytułu odsetek i prowizji zrekompensowało sobie wprowadzeniem
obowiązkowych ubezpieczeń lub podwyższeniem stawek za polisy,
- informację o całkowitym koszcie kredytu i RRSO ,
- sposób zabezpieczenia kredytu i związane z nim opłaty,
- informacje o pozostałych kosztach jakie musi ponieść konsument,
- informacje o uprawnieniu do przedterminowej spłaty kredytu.
Jeżeli kredyt przeznaczony jest na nabycie określonej rzeczy lub usługi, umowa powinna określać ponadto:
- opis rzeczy lub usługi,
- cenę nabycia rzeczy lub usługi,
- jeżeli zapłata nastąpiłaby za gotówkę, oraz cenę nabycia przy wykorzystaniu kredytu,
- część ceny, którą konsument jest zobowiązany zapłacić w gotówce,
- warunki, od których spełnienia uzależnione jest przejście własności
rzeczy sprzedanej na konsumenta, jeżeli umowa sprzedaży została zawarta
z zastrzeżeniem własności,
informację, że kredyt jest dostępny wyłącznie od wskazanego przez
sprzedawcę kredytodawcy, jeśli pomiędzy nimi została zawarta tzw. umowa
na wyłączność.
Kredytobiorca, ma prawo do spłaty kredytu przed terminem. Kredytodawca
nie może w związku z tym pobrać od niego prowizji. Co więcej jest
zobowiązany do zwrotu zapłaconych kredytodawcy prowizji i opłat
proporcjonalnie do okresu, o który skrócono czas korzystania z kredytu.
Konsument może odstąpić od umowy w terminie 14 dni od dnia otrzymania
informacji o prawie odstąpienia od umowy, nie później jednak niż w
terminie 3 miesięcy od dnia zawarcia umowy.
Wzór oświadczenia od umowy
kredytobiorca otrzymuje od kredytodawcy (zazwyczaj razem z umową
kredytu).
Aby skorzystać z prawa odstąpienia od umowy, kredytobiorca musi
doręczyć (na adres wskazany przez kredytodawcę) oświadczenie o
odstąpieniu od umowy.
Jeśli kredyt został już wypłacony, koniecznie
trzeba zwrócić jego kwotę.
W przypadku, gdy został wypłacony np.
sprzedawcy, który był pośrednikiem kredytowym, wtedy to on ma obowiązek
zwrotu pieniędzy kredytodawcy, a od konsumenta może żądać zapłaty za
towar.
Rodzaje kredytów
Kredyt konsumencki — kredyt o równowartości lub w wysokości do 255 000
zł, którego udzielanie regulują przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o
kredycie konsumenckim obowiązującej od 18 grudnia 2011 r. Udzielany
jest konsumentowi, a zatem osobie fizycznej, która nie prowadzi
działalności gospodarczej lub zawodowej.
Ustawa o kredycie konsumenckim przewiduje szereg uprawnień dla
konsumenta: 14-dniowe prawo do odstąpienia od umowy o kredyt, prawo do
otrzymania formularza informacyjnego, w którym znajdują się wszystkie
istotne elementy umowy kredytowej, prawo do otrzymania projektu umowy o
kredyt, prawo do wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego.
Kredytem konsumenckim jest w szczególności: umowa pożyczki, umowa
kredytu w rozumieniu prawa bankowego do wysokości 255 000 zł, umowa o
kredyt odnawialny.
Ustawa o kredycie konsumenckim nie obejmuje natomiast kredytów „0
procent” (bez odsetek i innych kosztów) oraz kredytów udzielanych na
podstawie szczególnych przepisów, których koszty są niższe od
powszechnie stosowanych na rynku. Będą to np. kredyty w programie
„Rodzina na swoim” albo dofinansowywane przez instytucje państwowe, np.
na termomodernizację budynków, instalację paneli słonecznych itp.,
kredyty studenckie, tzw. kredyty „powodziowe”.
Kredyt gotówkowy — co do zasady kredyty gotówkowe to kredyty
konsumenckie, które podlegają ustawie o kredycie konsumenckim. Kredyty
gotówkowe są jednym z najbardziej popularnych produktów bankowych i
parabankowych. Mogą być przeznaczone na dowolny cel, charakteryzuje je
nieskomplikowana i szybka procedura ich uzyskania, z tego też powodu
nazywane są częściej pożyczkami gotówkowymi.
Różnice pomiędzy kredytem a pożyczką
Umowa pożyczki regulowana jest w kodeksie cywilnym, ale podlega także
przepisom ustawy o kredycie konsumenckim. Umowa o kredyt podlega
przepisom ustawy Prawo bankowe i ustawy o kredycie konsumenckim. Umowa
pożyczki w rozumieniu kodeksu cywilnego może zostać zawarta ustnie,
natomiast zgodnie z treścią art. 720 § 2 kodeksu cywilnego, jeśli
wartość pożyczki przekracza 500 złotych, powinna być zawarta pisemnie
dla celów dowodowych. Jeśli umowa pożyczki jest jednocześnie kredytem
konsumenckim w rozumieniu ustawy
o kredycie konsumenckim wówczas także powinna być zawarta na piśmie.
Umowa kredytu bankowego powinna być zawarta na piśmie, co wynika z art.
69 ustawy prawo bankowe. Jednakże należy mieć także na względzie art. 7
ust. 2 ustawy prawo bankowe, który odnosi się do bankowości
elektronicznej. Przy tego rodzaju usługach umowa o kredyt może być
zawarta w formie elektronicznej przy spełnieniu odpowiednich wymagań
przewidzianych ustawą prawo bankowe, pomimo, że ustawodawca zastrzegł
formę pisemną w art. 69 ustawy.
Przedmiotem pożyczki mogą być pieniądze i inne rzeczy oznaczone co do
gatunku np. przedmioty materialne. Natomiast przedmiotem kredytu są
wyłącznie środki pieniężne.
Pożyczka może być wykorzystana przez pożyczkobiorcę na dowolny cel,
natomiast kredytu bank udziela na ściśle określony cel opisany we
wniosku kredytowym — jest to
tzw. zasada celowości kredytu. Pożyczkodawca nie ma prawa kontroli
sposobu wykorzystania pożyczki, natomiast kredytodawcy przysługuje prawo
kontroli, czy kredyt wykorzystywany jest zgodnie z warunkami
określonymi w umowie kredytowej. Przysługuje mu również prawo
wypowiedzenia umowy w przypadku stwierdzenia, że kredyt jest
wykorzystywany niezgodnie z przeznaczeniem.
Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego
Konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu
przed terminem określonym w umowie. Kredytodawca nie może uzależnić
wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta.
Kredytodawca musi się rozliczyć z konsumentem w terminie 14 dni od dnia
dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości.
W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie,
całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o koszty należne za okres, o
który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je
przed tą spłatą. Koszty te zwracane są też proporcjonalnie w razie
wcześniejszej spłaty jedynie części kredytu.
Kredytodawca może jednak zastrzec sobie w umowie prowizję za spłatę
kredytu przed terminem. Pobranie prowizji jest dozwolone, gdy spłata
kredytu przed terminem przypada na okres, w którym stopa oprocentowania
kredytu jest stała, a kwota spłacanego w okresie 12 kolejnych miesięcy
kredytu jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w
sektorze przedsiębiorstw.
Weksel zabezpieczający świadczenie
Weksel to dokument o charakterystycznym wyglądzie, który ucieleśnia
bezwarunkowe zobowiązanie osoby na nim podpisanej do zapłaty wymienionej
w nim kwoty pieniężnej.
Zgodnie z art. 41 ustawy kredyt konsumencki może być zabezpieczony przy
pomocy weksla lub czeku, ale z pewnymi ograniczeniami. Weksel lub czek
konsumenta wręczony kredytodawcy w celu spełnienia lub zabezpieczenia
świadczenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki powinien zawierać
klauzulę „nie na zlecenie” lub inną równoznaczną. Oznacza to, że nie
jest możliwe przeniesienie prawa wynikającego z weksla lub czeku na inną
osobę niż instytucja finansowa udzielająca kredytu konsumenckiego.
W razie przyjęcia przez kredytodawcę weksla niezawierającego klauzuli
„nie na zlecenie” i przeniesienia takiego weksla lub czeku na osobę
trzecią,
kredytodawca jest zobowiązany do naprawienia poniesionej przez
konsumenta szkody przez zapłatę weksla.
Dokumenty przed podpisaniem umowy z kredytodawcą
Przed zawarciem umowy konsument powinien otrzymać formularz
informacyjny, w którym zawarte będą informacje dotyczące kosztów
związanych z kredytem. Ponadto, konsument ma prawo otrzymać bezpłatny
projekt umowy, o ile w ocenie kredytodawcy/pośrednika spełnia on warunki
udzielenia kredytu. Kredytodawca/pośrednik powinien też udzielić nam
wyjaśnień w przypadku wątpliwości co do treści zawartych w formularzu
lub umowie. Przy zawieraniu umowy, konsument powinien również otrzymać
wzór odstąpienia od umowy.
Pożyczka przez internet — na co zwrócić uwagę
Aby sprawdzić wiarygodność wirtualnego kredytodawcy, należy dokładnie
sprawdzić z jakim podmiotem mamy do czynienia, tj. czy jest to bank,
SKOK, czy podmiot parabankowy. W ostatnim przypadku warto sprawdzić
doniesienia prasowe dotyczące danego przedsiębiorcy. Istnieją bowiem
przedsiębiorcy którzy wymagają — przed podpisaniem umowy — zapłacenia
wysokiej opłaty przygotowawczej, a następnie nie udzielają konsumentowi
kredytu, zazwyczaj z uwagi na brak zdolności kredytowej. Oczywiście,
należy bardzo dokładnie zapoznać się z ofertą i warunkami umowy, a w
razie wątpliwości zasięgnąć informacji. W przypadku ofert internetowych,
należy także upewnić się czy mamy do
czynienia z przedsiębiorcą, który sam udziela pożyczek, czy też jedynie
pośredniczy w udzielaniu pożyczek przez osoby prywatne (tzw. platformy
pożyczkowe). Jest to o tyle istotne, że w przypadku pożyczki udzielonej
konsumentowi przez innego konsumenta nie mają zastosowania przepisy
ustawy o kredycie konsumenckim.
Konsument powinien również otrzymać formularz informacyjny zawierający
informacje o kosztach kredytu. Jeżeli jednak umowa jest zawierana na
odległość na wniosek konsumenta, a wybrany środek porozumiewania się na
odległość nie pozwala na przekazanie formularza informacyjnego —
formularz powinien zostać przekazany niezwłocznie po zawarciu umowy.
Infolinie - pomoc dla pożyczkobiorców
W razie wątpliwości można skorzystać z pomocy jednej z następujących instytucji:
- Infolinia konsumencka — obsługiwana przez prawników Federacji
Konsumentów, którzy pod numerem telefonu 800 007 707 udzielają
bezpłatnych informacji i porad prawnych.
- Centrum E-porad — prowadzone przez ekspertów Stowarzyszenia
Konsumentów Polskich, którzy odpowiadają na pytania konsumentów wysłane
mailem na adres: porady@dlakonsumentow.pl. Pomoc prawna jest bezpłatna. W
wypadku, gdy sprawa wymaga bezpośredniej konsultacji dyżurujący
prawnicy wskażą właściwą instytucję lub organizację.
- Federacja Konsumentów — niezależna organizacja pozarządowa, której
głównym celem jest ochrona indywidualnych praw i interesów konsumentów.
Wykonuje swoje zadania statutowe w szczególności poprzez prowadzenie
poradnictwa prawnego na rzecz indywidualnych konsumentów, a także
podejmowanie czynności w ramach ochrony prawnej konsumentów (np.
reprezentowanie konsumentów w postępowaniach sądowych). Więcej
informacji o zakresie działania Federacji Konsumentów można uzyskać na
stronie
internetowej www.federacja-konsumentów.org.pl.
- Miejski (Powiatowy) Rzecznik Konsumentów — prowadzi bezpłatne
poradnictwo konsumenckie, udziela informacji prawnej w zakresie ochrony
interesów konsumentów, podejmuje w imieniu i na rzecz konsumentów
interwencje, udziela pomocy konsumentom w kierowaniu spraw na drogę
sądową oraz w ich prowadzeniu. Jednocześnie rzecznik konsumentów jest
uprawniony do udzielania innych form pomocy w zakresie ochrony praw
konsumentów. Lista rzeczników dostępna jest na stronie internetowej
Urzędu www.uokik.gov.pl.
created with
Offline Website Builder .